JAARVERSLAG 2023
Het jaarverslag van Oscare vzw geeft een overzicht van de resultaten van het voorbije werkingsjaar. Zowel op vlak van nazorg voor patiënten met brandwonden en littekens, wetenschappelijk onderzoek, opleidingen aan professionele zorgverleners, als preventie aan heel de samenleving. Transparantie in fondsenwerving is belangrijk! Wanneer je een gift doet aan Oscare vzw, wil je weten dat je geld goed besteed wordt. In dit jaaroverzicht vertellen we je wat er met je donatie gebeurt.
VOORWOORD
NAZORG
LOTGENOTEN
ONDERZOEK
OPLEIDING
PREVENTIE
COMMUNICATIE
VRIJWILLIGERS
FINANCIEEL
ACTIES & EVENTS
VOORWOORD
Geachte lezer,
Met veel trots kunnen we u opnieuw een uitgebreid jaarverslag voorleggen met onze
verwezenlijkingen van het afgelopen jaar. Traditiegetrouw wensen we ook nu weer even stil te staan,
om terug te blikken op het verleden, maar vooral vooruit te kijken op een succesvolle en duurzame
toekomst. En of het een druk jaar was.
Op onderzoeksvlak was er uiteraard die grote BraNaCo-studie, waarbij de data-collectie eindelijk op
volle toeren kwam. Deze studie, gefinancierd door het Riziv, en die we samen met Stichting
Brandwonden en de brandwondencentra uitvoeren, moet uitwijzen hoe we de kwaliteit van de
dienstverlening binnen de nazorg nóg kunnen verbeteren, de noden in kaart brengen en hoe we deze
nóg beter kunnen invullen. Ook in 2024 zullen we blijven focussen om voldoende patiënten te
includeren voor deze studie.
We blijven ook verder werk maken om een (nog betere) gezondheidsvaardige organisatie te worden.
Gezondheidsvaardigheden bevorderen, gezondheidsinformatie (nog) toegankelijker maker voor
diegenen die er het meest nood aan hebben, zorgt er immers voor dat patiënten (nóg meer) de
zorgregie in handen krijgen. Het is immers geweten dat lage gezondheidsvaardigheden bijdragen aan
gezondheidsongelijkheid. En aangezien we vinden dat iedereen recht heeft op dezelfde kwalitatieve
nazorg, moeten we dus ook blijvend aandacht hebben voor, en werk maken van het bevorderen van
deze vaardigheden.
We mochten in november zo’n 130 collega’s uit de Nederlandse brandwondenwereld in Antwerpen
verwelkomen op de najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor BrandwondenZorg rond
het thema ‘Nazorg’. Aansluitend was er een bijzonder gesmaakt bezoek aan het nieuwe
brandwondencentrum in ZNA Cadix.
Ons onderzoeks- en opleidingsteam was ook afgelopen jaar bijzonder druk in de weer om onze
kennis uit te dragen tijdens nationale en internationale congressen. We gingen een samenwerking
aan met het Chileense Coaniquem, een organisatie die nazorg verleent (en preventie-activiteiten
uitvoert) voor kinderen met brandwonden. We zijn ervan overtuigd dat door het uitwisselen van
kennis, we van elkaar kunnen leren om zo het aantal kinderen (en ook volwassenen) met
brandwonden te verminderen.
Dat trachten we namelijk ook dicht bij ons te doen. Zowel tijdens opendeurdagen van de brandweer,
maar ook tijdens veiligheidsdagen bij bedrijven, bij scholen enz. zorgden we ervoor dat we
belangrijke, en tevens kwetsbare, doelgroepen konden bereiken met onze preventie-boodschappen.
We blijven ons warm maken voor een brandveilige(re) samenleving.
Graag willen we iedereen die onze organisatie genegen is, medewerkers, bestuurders, vrijwilligers,
maar ook sympathisanten, donateurs, partners en sponsoren van harte bedanken voor hun steun,
aanmoedigingen en bijdragen! Jullie steun blijft nodig en zeer welkom!
Blijf ons steunen! Blijf ons volgen!
Veel leesplezier!
Koen Maertens
Directeur
Yolande Avontroodt
Voorzitter
NAZORG – Achter elk getal schuilt een mens met een verhaal.
Het voorbije jaar zorgden onze artsen, met de steun van verpleegkundigen, voor de nabehandeling en opvolging van 1498 patiënten (1076 volwassen patiënten en 422 kinderen). Dit is een stijging van 8,3% t.o.v. 2022 en het grootste aantal sinds onze telling van 2008. De kost van het wondzorgmateriaal werd volledig gedragen door Oscare.
422 van onze patiënten in 2023 waren jongeren. 206 kinderen jonger dan 4 jaar. Deze cijfers benadrukken het belang van doorgedreven preventiecampagnes, zowel op school als thuis.
Met 66% vormen patiënten uit de leeftijdscategorie 19-65 jaar de grootste groep. 28% van onze patiënten zijn kinderen en jongeren tot 18 jaar, 6% van onze patiënten zijn senioren.
49% van de kinderen en jongeren met brandwonden zit in de jongste groep tot 4 jaar. 32% van onze jonge patiënten zijn tussen 5 en 12 jaar, 19% tussen 13 en 18 jaar.
- Bij kinderen tot 18 jaar zagen we vooral letsels aan handen (25%), benen (21%) en romp (19%).
- Bij volwassenen tot 65 jaar ook voornamelijk aan handen (25%), benen (25%), en armen (20%)
- Bij senioren zagen we voornamelijk letsels aan benen (26%), romp (18%), handen (19%) en armen (18%).
Bij kinderen tot 18 jaar is hete vloeistof (48%) in bijna de helft van de gevallen de oorzaak van brandwonden. Bij volwassenen tot 65 jaar worden 27% van de brandwonden veroorzaakt door hete vloeistoffen. Bij senioren is dit 34%.
Kinesitherapie speelt een centrale én cruciale rol in het genezingsproces van brandwonden en littekens. Onze kinesitherapeuten behandelden 52 unieke patiënten met een totaal van 2238 behandelingen.
Naast de traditionele littekentherapie past ons gespecialiseerd team van kinesitherapeuten ook de nieuwste en meest innovatieve technieken toe.In 2023 werden 44 patiënten in 104 sessies met needling behandeld.
Tijdens de vaak zware revalidatie zorgt emotionele en psychologische begeleiding voor een extra steuntje in de rug. Onze psychologen bieden een individuele aanpak en spelen in op de specifieke noden van de patiënten en hun omgeving.
In 2023 kwamen 70 patiënten tijdens 207 consultaties op gesprek bij onze psychologen Leen en Lien.
LOTGENOTEN – Zij delen niet alleen hun verleden, maar ook hun toekomst.
We stelden een nieuwe flyer samen, waarin de boodschap van onze lotgenoten en lotgenotenwerking centraal staan.
Tijdens de activiteiten van onze lotgenotenwerking ’t Praat(v)uurtje hebben onze patiënten de mogelijkheid om samen te komen en tips en ervaringen uit te wisselen. Sommige activiteiten zijn louter recreatief, andere bijeenkomsten zijn eerder informerend of therapeutisch.
Zwemmen met lotgenoten.
Gezellige barbecue met lotgenoten, familie en vrienden.
Zeilen met volwassenen.
Zeilen met kinderen.
Workshop camouflage.
Zwemmen met lotgenoten.
Gezellige kaas en wijn avond met lotgenoten, familie en vrienden.
ONDERZOEK – De zorg van patiënten voortdurend verbeteren en innoveren.
Het is voor Oscare enorm belangrijk om de patiënten de nieuwste en meest efficiënte behandelingen aan te reiken. Daarom investeren we in onderzoek. De onderwerpen van onze studies liggen voornamelijk binnen het domein van de littekenbehandelingen.
Microcurrent Onderzoek
We hebben ons onderzoek naar de behandeling van littekens met microcurrent-technologie afgerond. Littekens lijken soepeler te worden na behandeling, maar omdat we echter met een kleine groep proefpersonen hebben gewerkt, kunnen we deze bevindingen nog niet als algemene conclusie presenteren. Interessant is dat littekens die goed gehydrateerd zijn, nog betere resultaten laten zien met deze behandeling.
Vergelijking Vragenlijsten
Een nieuw team van studenten heeft de draad opgepakt in een studie die het handmatig en digitaal invullen van vragenlijsten over de kwaliteit van leven vergelijkt. We hebben voldoende deelnemers kunnen werven voor dit onderzoek. De resultaten worden geanalyseerd, en we verwachten in 2024 een publicatie hierover.
Project Gezondheidsvaardigheden
Dit project ging ook in 2023 verder. Evert De Rijcker en Peter Moortgat hebben deelgenomen aan drie intervisiebijeenkomsten. Een belangrijk onderdeel van dit project was de lancering van de website “hoebehandeljelittekens.be”, ontworpen om patiënten en zorgverleners te informeren over littekenbehandeling. We hebben focusgroepen met patiënten en zorgverleners gehouden om feedback te verzamelen die ons zal helpen de website te verbeteren. Daarnaast zijn we samen met onze nieuwe partner, moveUP, bezig met het ontwikkelen van een app, ScarPath, die patiënten zal helpen in hun littekenbehandelingstraject. We plannen deze app in 2024 te lanceren en beschikbaar te stellen aan onze patiënten, nadat deze eerst samen met hen uitgetest en verbeterd wordt.
BraNaCo-project
Dit project, gericht op het onderzoeken van de klinische en gezondheidseconomische effecten van verschillende nazorgmodellen voor brandwondbehandeling, heeft goedkeuring gekregen van de ethische commissie van ZNA Antwerpen. De Stichting Brandwonden, onze partner in dit project, slaagde erin om alle andere Belgische brandwondencentra te overtuigen om deel te nemen aan deze unieke studie. Sinds juni 2023 zijn we bij Oscare/ZNA gestart met het werven van patiënten. De andere brandwondencentra zijn hierna ook stapsgewijs gestart met patiënten-inclusie. Eind 2023 zijn er in Oscare/ZNA 20 patiënten geïncludeerd voor deze studie. Bij de andere brandwondencentra bedroeg dit aantal 47 patiënten op 31 december 2023. Bij Oscare en ZNA zijn 7 mensen continu bezig om dit project in goede banen te leiden. In het kader van deze studie worden de patiënten opgevolgd met een uniek digitaal data-collectie systeem, dat ervoor zorgt dat er veel minder fouten gemaakt worden bij het verzamelen van de data. De eerste tussentijdse resultaten van dit onderzoek worden tegen het einde van 2024 verwacht..
Samenwerking met COANIQUEM
Van 11 tot 13 september hadden we het genoegen om Dr. Rojas, Orlando Flores en Jennifer Sanchez van COANIQUEM, Chili te verwelkomen in onze instelling. COANIQUEM is een gespecialiseerd nazorgcentrum voor kinderen met brandwonden, gevestigd in Santiago, Chili. Tijdens dit bezoek hebben we een samenwerkingsovereenkomst tussen COANIQUEM, Universiteit Antwerpen en Oscare ondertekend, wat de start markeert van een veelbelovende samenwerking. We kijken ernaar uit om in de toekomst nauwer samen te werken met dit vooraanstaande instituut.
Vertical Follow-UP (VFU)
Kinderen en adolescenten (tot 18 jaar) worden jaarlijks in Oscare uitgenodigd door het interprofessioneel team (arts, kinesitherapeut en psycholoog) voor een littekenevaluatie en psychosociale opvolging.
In 2023 werden in totaal 72 kinderen en adolescenten opgevolgd waarvan 15 kleuters, 38
kinderen van de lagere school en 19 kinderen van de middelbare school (fig. 1).
OPLEIDING – Opleiding littekentherapie aan zorgverleners in België.
SCAR ACADEMY
Ook in 2023 was er weer heel wat interesse in onze opleiding littekentherapie. Zo volgden 35 zorgverleners in totaal 2 hoorcollege-dagen, 8 webinars, 2 hands-on workshopdagen en 50 training days. De hoorcolleges vonden zoals vanouds plaats in de gebouwen van onze partner Universiteit Antwerpen en de workshops en training days konden bij ons in Oscare doorgaan. Eind 2023 behaalden 11 deelnemers van het academiejaar 2022-2023 hun certificaat van littekentherapeut.
Op 10 november 2023 organiseerden we in Antwerpen de najaarsbijeenkomst van de Nederlandse Vereniging voor Brandwonden Zorg (NVBZ). Dit symposium, met als thema de nazorg van brandwonden, bood verschillende wetenschappelijke bijdragen en trok daarom duidelijk de kaart van educatie. Maar liefst 130 gespecialiseerde brandwonden zorgverstrekkers uit Nederland en België zakten af naar onze koekenstad om in de namiddag een mooi wetenschappelijk programma voorgeschoteld te krijgen in de gebouwen van CEPA. Nadien begaf iedereen zich naar het gloednieuwe CADIX ziekenhuis om daar eerst een rondleiding in het brandwondencentrum te krijgen en daaropvolgend te mogen genieten van een heerlijk buffet in het restaurant. Oscare en ZNA kunnen terugkijken op een zeer geslaagde dag.
CONGRESSEN – Kennis en expertise delen met de internationale gemeenschap.
Het jaar ging van start met de deelname aan de SCARS A-Z bijeenkomst in Birmingham, georganiseerd door de International Society for Burn Injuries (ISBI) op 23 en 24 februari. Hier leverden we een bijdrage met vier presentaties. Dichter bij huis, in Antwerpen, waren we van 22 tot 24 mei te vinden op het International Congress for Integrated Care (ICIC), waar we drie presentaties verzorgden.
In juni vertegenwoordigden Peter Moortgat en Koen Maertens Oscare in Dublin bij het congres van de British Burns Association (BBA), gevolgd door onze deelname aan het Europees Brandwonden Congres van EBA in Nantes, Frankrijk, van 6 tot 8 september. Bij dit belangrijke evenement waren we met een team van tien mensen aanwezig en verzorgden we elf presentaties. Een bijzonder hoogtepunt was dat Peter Moortgat de prestigieuze Rudy Hermans Lecture mocht geven. Hij is nu de tweede paramedicus die deze eer toekomt.
Op 29 en 30 september vond de negende Scar Club Meeting in Montpellier plaats. Peter Moortgat was lid van het organisatie-comité, verder werd Oscare vertegenwoordigd door Thibau Demarbaix en Jill Meirte. Alle drie gaven ze een presentatie die zeer goed werd ontvangen door de aanwezigen.
Tot slot waren we in november present op SCARS 2023 in Berlijn, waar we op uitnodiging drie presentaties gaven.
Dit drukke congresjaar heeft ons in staat gesteld om onze kennis en ervaringen te delen, te netwerken met vakgenoten en nieuwe inzichten op te doen, wat ongetwijfeld zal bijdragen aan onze toekomstige projecten en onderzoek.
BOARD MEMBERS – Impact door aanwezigheid.
3 mensen van ons onderzoeksteam zetelden ook in 2023 in de Raad van Bestuur van 3 gerenommeerde internationale organisaties. Jill Meirte werd verkozen tot penningmeester van de European Burns Association (EBA) en is nog steeds voorzitter van het PAM-comité van dezelfde organisatie. Koen Maertens is lid van het preventie-comité van EBA en Peter Moortgat is nog steeds lid van de Executive Board van de Global Scar Society en de European Tissue Repair Society.
ARTIKELS – Onderzoeken delen onder professionals is cruciaal.
COMMUNICATIE – In de media
In 2023 waren we niet weg te slaan uit de media. Zo stonden we op 58 verschillende dagen met meer dan 300 berichten in de kijker. Je kon ons op tal van nieuwssites terugvinden, op televisie kwamen we zowel nationaal als regionaal aan bod, in kranten en op de radio gingen we over verscheidene onderwerpen in gesprek. Met onze preventieboodschap haalden we maar liefst 130 keer de pers! Ook onze nazorg kwam mooi aan bod.
Enkele belangrijk berichten die in de media verschenen.
Het volledige overzicht kan je opvragen via info@oscare.be .
Ook onze nieuwsbrief werd enthousiast gelezen.
Naast onze maandelijkse nieuwsbrief, met de laatste nieuwtjes en info, informeren we onze abonnees ook met specifieke mails rond lopende acties en campagnes. In 2023 verstuurden we 32 nieuwsbrieven. Nazorg, preventie en acties kwamen het vaakst aan bod.
COMMUNICATIE – Sociale media
Via verschillende social mediakanalen spelen we in op de actualiteit. Op Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter brengen we de laatste nieuwtjes en zetten we onze lopende campagnes, opleidingen, onderzoeken en lotgenotenwerking in de kijker. Jaarlijks stijgen onze volgers op verschillende kanalen.
GULLE GEVERS – Acties die ons versterken
Dankzij de steun van velen kunnen wij onze doelstellingen bereiken. Er werden tal van evenementen en (sportieve) acties georganiseerd t.v.v. Oscare. Verschillende particulieren, verenigingen en bedrijven zetten zich in 2023 voor onze organisatie in.
PREVENTIE – Preventie tot in elke hoek van de samenleving brengen.
Via preventielessen en infosessies brengen we ons LeefBrandveilig verhaal aan een divers publiek.
Reynaers Community Day- Het Spoor Lier
School FER – Sint-Gabriël college Boechout
Bedrijf-Batenburg Bellt Schilde
PREVENTIE – Middelen om de boodschap te brengen.
Met onze mobiele Fire Escape Room trekken we door het hele land om iedereen bewust te maken over brandveiligheid. Na een stukje theorie kan je ervaren hoe het is om te vluchten uit een met rook gevulde ruimte. Naast onze mobiele Fire Escape Room hebben we nog verschillende tools om onze boodschap te brengen. Zo ontwikkelden we in 2023 het 112-ElectroEscape spel dat we lanceerden op Pennenzakkenrock aan het Zilvermeer in Mol. De duizenden aanwezige jongeren ontvingen het spel met enthousiasme.
Preventieles – Sint-Gabriël college Boechout
Event – Bengelpop
FER – ZLM opendeurdag Goes
PREVENTIE – Eén strategie, vele doeleinden: preventie past zich aan.
Preventie op school vereist een doelgerichte aanpak.
- Voor de start van het nieuwe schooljaar ontwikkelden we een nieuwe scholenfolder met al onze tools en mogelijkheden voor preventie op maat.
- Naar aanleiding van het onderzoek naar bommetjes op de speelplaats ontwikkelden we een lespakket bestaande uit een presentatie, een handleiding voor de leerkracht, een kleine kennistest en enkele creatieve opdrachten. Als extraatje werd een gids aangemaakt met nuttige tips over wat te doen als leerkracht/school bij het in beslag nemen van vuurwerk.
- In samenwerking met NetwerkBrandweer maakten we een nieuwe versie van het rookmelderhuis. We voegden een kleine gids met extra info toe en pasten de presentatie voor infosessies aan in dezelfde stijl.
- We ontwikkelden een gids om brandveilig op vakantie te gaan met de camper of caravan. Zowel brandveilige voorbereidingen als tips en tricks voor onderweg, ter plaatse en bij thuiskomst komen aan bod. Ook tips voor vakantie met de tent vind je in de gids terug.
- Onze gids ‘veilig op avontuur’ was de volgende in de rij.
- In een handige flyer verzamelden we nuttige informatie over symbolen op chemische producten.
We voerden een grondig onderzoek uit naar het gebruik van particulier vuurwerk in Vlaanderen. Het onderzoek werpt licht op de tegenstrijdigheden in zowel publieke opinie als lokale regelgevingen.In onze campagne rond vuurwerk ijveren we voor een duidelijk algemeen beleid in Vlaanderen. We stelden een uitgebreid rapport samen en ontwikkelden een toonbox voor gemeenten.
PREVENTIE – Een kleine investering in rookmelders en blusdekens, een grote stap voor brandveiligheid.
In onze webshop verzamelen we nuttige producten om je huis, tuin, kantoor en school brandveiliger te maken. Voldoende rookmelders en blusdekens kunnen het verschil maken tussen leven of dood. Door rechtstreeks in onze webshop te kopen, draag je niet alleen bij aan de veiligheid van je eigen omgeving, je steunt ook onze vereniging in onze missie.
SAMENWERKEN WERKT – Mensen bereiken via samenwerking zorgt voor meer bewustwording.
Stad Leuven sensibiliseert over brandveiligheid in woningen
Stad Leuven sensibiliseert Leuvenaars dit najaar over brandveiligheid in woningen. Hiertoe organiseert ze elf infosessies in verschillende buurtcentra en lokale dienstencentra. Deelnemers ontvangen een gratis blusdeken en/of rookmelders. Ze kunnen in bepaalde gevallen ook beroep doen op een preventieadviseur om de rookmelders te plaatsen. Met dit initiatief wil de stad ervoor zorgen dat woningen in Leuven maximaal in orde zijn op het vlak van brandveiligheid.
VRIJWILLIGERS – Zij geven hun tijd om impact te creëren in non-profitorganisaties.
Naast ons team van vaste medewerkers kunnen we rekenen op een team van enthousiaste vrijwilligers. Onze vrijwilligers rijden het land rond met onze Fire Escape Room. Ze geven preventielessen, ontvangen onze patiënten tijdens consultaties en steken een handje toe bij de administratie.
Heb je tijd en goesting om je zinvol in te zetten?
We kunnen je helpende handen goed gebruiken! Contacteer ons via info@oscare.be.
FINANCIEEL – Een boekhouding op orde.
Als je een gift doet aan een goed doel, verwacht je dat je geld goed besteed wordt.
Bij Oscare dragen we transparantie hoog in het vaandel. Oscare vzw onderschrijft de Ethische Code van de Ethische Fondsenwerving vzw en is aangesloten bij Donorinfo.
Bouw mee aan een omgeving waar kinderen met brandwonden zich thuis voelen
